Scorbut là gì ? Nó có gây hại cho sức khỏe không ?

Trong thời đại hiện nay, khi ý thức về sức khỏe và chế độ dinh dưỡng ngày càng được quan tâm, cụm từ “Scorbut” đôi khi lại khiến nhiều người tò mò. Nhiều người cho rằng Scorbut là căn bệnh chỉ xuất hiện ở thời xa xưa, nhưng thực tế, nguy cơ mắc Scorbut vẫn hiện diện nếu như chúng ta không chú ý đến chế độ ăn uống của mình. Vậy Scorbut là gì, nguyên nhân gây ra nó, và liệu nó có thật sự gây hại đến sức khỏe như mọi người lo ngại? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn tìm hiểu kĩ càng để chủ động bảo vệ sức khỏe thông qua dinh dưỡng hợp lý.

Vì sao Scorbut vẫn cần được quan tâm trong cuộc sống hiện đại?

Ngày nay, nhiều người bận rộn bỏ qua việc chú trọng dinh dưỡng, đặc biệt là các vitamin cần thiết, trong đó có vitamin C. Sự tiện lợi của thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh dễ dẫn đến những thiếu hụt vi chất dù chế độ ăn nhìn qua có vẻ đầy đủ. Không chỉ các thủy thủ ngày xưa mới “làm bạn” với Scorbut, mà ngay cả ở các nước phát triển, các chuyên gia cũng ghi nhận những trường hợp trẻ em, người lớn tuổi hoặc người ăn kiêng quá mức mắc căn bệnh này.

Scorbut từng là nỗi ám ảnh của những chuyến hải trình dài, khi hoa quả tươi khan hiếm, dẫn đến nhiều cái chết oan uổng do thiếu vitamin C. Ngày nay, Scorbut không còn phổ biến, nhưng lại âm thầm xuất hiện ở các nhóm đối tượng đặc biệt: người ăn uống đơn điệu, nghiện rượu, lạm dụng thuốc lá, hoặc mắc các rối loạn tiêu hóa. Điều này cho thấy, Scorbut vẫn là một mối quan tâm nghiêm túc với bất kỳ ai muốn duy trì sức khỏe bền vững từ nền tảng dinh dưỡng.

Nguyên nhân, triệu chứng và cơ chế tác động lên sức khỏe

Định nghĩa và nguyên nhân:

Scorbut là một căn bệnh do thiếu hụt vitamin C (axit ascorbic) trong thời gian dài. Vitamin C là vi chất thiết yếu đối với cơ thể, không thể tự tổng hợp mà phải lấy từ thực phẩm hàng ngày. Thiếu hụt vitamin này đồng nghĩa với việc quá trình sản xuất collagen – thành phần quan trọng tạo độ bền cho mô liên kết, mạch máu, xương, sụn – bị gián đoạn.

Triệu chứng điển hình:

Scorbut không “ập đến” đột ngột mà phát triển âm thầm. Ban đầu, người mắc thường cảm thấy mệt mỏi, chán ăn, dễ cáu gắt và đau cơ. Khi bệnh tiến triển, các triệu chứng như chảy máu chân răng, sưng lợi, vết bầm tím không rõ nguyên nhân, da khô ráp, tóc dễ gãy rụng, vết thương lâu lành, đau khớp, thiếu máu sẽ xuất hiện ngày càng rõ rệt.

Cơ sở sinh học của bệnh:

Vitamin C đóng vai trò xúc tác trong tổng hợp collagen, giúp bảo vệ thành mạch máu, hỗ trợ hấp thu sắt, chống oxy hóa và tăng sức đề kháng. Khi thiếu vitamin C, các tế bào liên kết yếu đi, dẫn đến các biểu hiện đặc trưng của Scorbut. Một số nghiên cứu còn cho thấy sự liên quan giữa thiếu vitamin C và rối loạn miễn dịch, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng và các bệnh lý mãn tính.

Ảnh hưởng của Scorbut đối với sức khỏe

Bệnh Scorbut gây ra nhiều hệ lụy cho cơ thể. Các tổn thương ở lợi, chảy máu chân răng khiến người bệnh đau đớn và khó ăn uống. Thiếu máu do giảm hấp thu sắt kéo theo cảm giác mệt mỏi dai dẳng, hệ miễn dịch suy yếu, dễ bị cảm lạnh, viêm nhiễm tái phát. Đặc biệt, ở trẻ nhỏ, Scorbut làm chậm phát triển thể chất và tinh thần, xương biến dạng, chậm liền vết thương. Nếu không phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh dễ gây biến chứng nhiễm trùng nặng, xuất huyết nội tạng, thậm chí có thể dẫn đến tử vong.

Một trường hợp thực tế điển hình: Bé gái 5 tuổi (Hà Nội) do chỉ ăn cơm trắng, từ chối hoàn toàn rau củ, hoa quả suốt 6 tháng dẫn đến đau khớp, sưng lợi, chảy máu chân răng, bác sĩ chẩn đoán mắc Scorbut. Sau khi bổ sung vitamin C, các triệu chứng giảm hẳn trong vòng 2 tuần. Câu chuyện này chứng minh Scorbut không chỉ còn là “bóng ma” trong lịch sử mà vẫn hiện hữu với những ai chủ quan với dinh dưỡng.

Scorbut cũng cho thấy tác động dây chuyền đến sức khỏe tổng thể. Khi hệ miễn dịch suy yếu, cơ thể dễ bị nhiễm khuẩn, vết thương lâu lành, kéo theo các bệnh lý khác, làm giảm chất lượng sống nghiêm trọng.

Vai trò của dinh dưỡng trong phòng ngừa và điều trị Scorbut

Vitamin C là chìa khóa then chốt ngăn ngừa và đẩy lùi Scorbut. Không những giúp tổng hợp collagen mà còn tham gia vào nhiều quá trình trao đổi chất, giúp hấp thu sắt tốt hơn, bảo vệ tế bào trước những tổn thương do gốc tự do.

Thực phẩm giàu vitamin C nên bổ sung hàng ngày:

• Trái cây họ cam quýt: cam, quýt, bưởi, chanh.
• Dâu tây, kiwi, đu đủ, ổi, dứa, xoài.
• Rau xanh đậm: cải bó xôi, cải xoăn, bông cải xanh, súp lơ, ớt chuông.
• Cà chua, bạc hà, rau mùi tây.

Khi chế biến, nên ưu tiên ăn sống hoặc hấp, luộc nhanh, tránh nấu quá lâu làm hao hụt vitamin C. Ngoài ra, những người có nguy cơ thiếu hụt như người già, trẻ em, phụ nữ mang thai, cho con bú hoặc người đang hồi phục sau phẫu thuật nên được bác sĩ tư vấn cụ thể về liều lượng bổ sung.

Một số sản phẩm từ thảo dược thiên nhiên, trà thảo mộc, bột thảo dược do CÔNG TY TNHH THẢO DƯỢC THAPHACO sản xuất cũng có thể là lựa chọn bổ sung vitamin C tự nhiên, an toàn cho sức khỏe nếu sử dụng đều đặn, hợp lý.

Lời khuyên dinh dưỡng từ chuyên gia

Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo rằng, người trưởng thành nên bổ sung tối thiểu 75-90mg vitamin C/ngày (cao hơn đối với phụ nữ mang thai, cho con bú). Không nên ăn quá nhiều vitamin C vượt ngưỡng an toàn, vì cơ thể sẽ tự đào thải lượng dư thừa qua nước tiểu.

Ngoài việc ăn đa dạng thực phẩm tươi sống, nên rèn luyện thói quen đọc nhãn dinh dưỡng, ưu tiên thực phẩm sạch, hạn chế đồ ăn nhanh, thức ăn chế biến sẵn. Lối sống lành mạnh, kiểm soát stress, ngủ đủ giấc cũng góp phần tăng cường sức đề kháng. Nếu xuất hiện dấu hiệu nghi ngờ, hãy chủ động thăm khám, không tự ý dùng thuốc hay thực phẩm chức năng mà chưa được tư vấn.

Thuốc nam, thảo dược tự nhiên có thể hỗ trợ phòng ngừa nhờ tăng cường vitamin và khoáng chất, nhưng không nên xem là phương pháp điều trị thay thế y học hiện đại. Điều quan trọng nhất vẫn là kiểm tra sức khỏe định kỳ, lắng nghe cơ thể và duy trì chế độ dinh dưỡng cân bằng.

Chế độ dinh dưỡng hợp lý – Bí quyết tránh xa Scorbut và bảo vệ sức khỏe lâu dài

Scorbut là một cảnh báo rõ ràng cho bất cứ ai coi nhẹ vai trò của vitamin C và dinh dưỡng toàn diện. Bệnh không còn là “chuyện xưa cũ”, mà hoàn toàn có thể xuất hiện nếu bạn chủ quan với bữa ăn hàng ngày.

Để phòng tránh Scorbut và các bệnh lý liên quan đến thiếu vi chất, hãy:

– Chủ động ăn đa dạng, ưu tiên thực phẩm tươi sống, giàu vitamin C.

– Thường xuyên kiểm tra sức khỏe, xây dựng lối sống lành mạnh.

– Đừng chờ đến khi có triệu chứng mới quan tâm đến dinh dưỡng, mà hãy bắt đầu từ hôm nay.

Nếu cần tư vấn về thực phẩm bổ sung thảo dược an toàn, hãy liên hệ với THAPHACO – đơn vị chuyên sản xuất và phân phối sản phẩm thảo dược chất lượng, nguyên liệu tự nhiên, đảm bảo sức khỏe lâu dài cho bạn và gia đình!

Chú trọng dinh dưỡng – phòng ngừa scorbut – bảo vệ sức khỏe chủ động từ hôm nay!