Bệnh tiểu đường
Dùng thuốc trị bệnh tiểu đường nhiều có gây tăng cân không ?
Thực trạng bệnh tiểu đường ngày một phổ biến, trở thành nỗi trăn trở của hàng triệu người Việt. Nhịp sống hiện đại, chế độ ăn uống thừa đường, chất béo khiến số người mắc bệnh ngày càng tăng. Để kiểm soát đường huyết, dùng thuốc là biện pháp gần như bắt buộc với đa số bệnh nhân.
Nhưng có một nỗi lo âm thầm xuất hiện: “Liệu uống thuốc trị tiểu đường lâu dài có gây tăng cân không?”. Bởi nhiều người từng nghe hoặc chứng kiến bản thân, bạn bè tăng cân bất thường trong quá trình điều trị.
Nếu bạn đang tìm câu trả lời xác đáng để chủ động bảo vệ sức khỏe – bài viết này sẽ giúp bạn hiểu đúng về “thuốc trị tiểu đường” và liệu chúng có thực sự là nguyên nhân gây tăng cân hay không.
Thuốc trị tiểu đường: Có thật sự là nguyên nhân gây tăng cân?
Để làm sáng tỏ vấn đề, trước tiên hãy nhìn lại thực tế: Nhiều bệnh nhân đắn đo khi dùng thuốc, sợ tăng cân, sợ lệ thuộc hoặc gặp tác dụng phụ. Thực tế, mỗi loại thuốc trị tiểu đường có cơ chế tác động và ảnh hưởng đến cân nặng rất khác nhau:
- Insulin: Là loại thuốc thiết yếu với nhiều bệnh nhân, đặc biệt tiểu đường tuýp 1. Có bằng chứng rõ ràng là một số người sẽ tăng cân do sử dụng insulin trong thời gian dài. Nguyên nhân là insulin giúp glucose được hấp thụ vào tế bào – nếu insulin dư, đường huyết thấp thì cơ thể “đói năng lượng” và ăn nhiều hơn, dễ dẫn tới dư thừa calo.
- Nhóm Sulfonylurea (gliclazide, glibenclamide,…): Kích thích tuyến tụy tiết ra nhiều insulin, cũng có thể khiến một số bệnh nhân tăng cân nhẹ do cơ chế tương tự insulin ngoại sinh.
- Metformin: Loại thuốc phổ biến này gần như không gây tăng cân, thậm chí một số trường hợp còn hỗ trợ giảm cân nhẹ.
- Nhóm thuốc ức chế SGLT2, GLP-1: Hỗ trợ giảm cân ở phần lớn bệnh nhân do tăng bài tiết glucose qua nước tiểu hoặc giảm thèm ăn.
Kết luận: Không phải mọi loại thuốc tiểu đường đều gây tăng cân. Yếu tố này phụ thuộc từng loại thuốc, liều dùng, chế độ ăn uống và lối sống của người bệnh.
Giải mã cơ chế gây tăng cân khi dùng thuốc trị tiểu đường
Không phải ai dùng thuốc trị tiểu đường cũng tăng cân. Một số yếu tố dẫn tới tăng cân trong quá trình điều trị là:
- Tác dụng phụ của thuốc: Nhóm thuốc tăng tiết hoặc bổ sung insulin có thể làm tăng tích trữ chất béo, nhất là nếu người bệnh ăn uống không kiểm soát khi hạ đường huyết.
- Tâm lý “bù trừ”: Khi đường huyết ổn định, người bệnh có thể thấy khỏe hơn và ăn ngon miệng hơn dẫn tới tổng năng lượng nạp vào vượt nhu cầu thực tế.
- Rối loạn chuyển hóa: Bản thân tiểu đường khiến chuyển hóa rối loạn, nếu kiểm soát thuốc không hợp lý cũng dễ dẫn đến tích mỡ.
Theo các chuyên gia nội tiết, tăng cân khi dùng thuốc trị tiểu đường chủ yếu gặp ở nhóm dùng insulin hoặc sulfonylurea. Tuy nhiên, đây không phải là điều bắt buộc và có thể kiểm soát tốt nếu tuân thủ chế độ dinh dưỡng – vận động hợp lý.
Một nghiên cứu trên tạp chí Diabetes Care (2018) cho thấy: Tăng cân trung bình ở người dùng insulin là 2–4kg/năm, nhưng tăng cân nhiều hay ít phụ thuộc rất lớn vào chế độ ăn kiêng và luyện tập song song.
Lợi ích, bất lợi và những trường hợp thực tế
Lợi ích không thể phủ nhận của thuốc kiểm soát tiểu đường
Lợi ích lớn nhất của thuốc điều trị tiểu đường là ổn định đường huyết – từ đó ngăn chặn biến chứng nguy hiểm (mù lòa, suy thận, đột quỵ…). Dùng thuốc đúng giúp người bệnh duy trì sức khỏe, kéo dài tuổi thọ.
Bất lợi tiềm tàng
Tuy nhiên, nỗi lo tăng cân là có cơ sở khi dùng một số loại thuốc, nhất là khi không điều chỉnh chế độ ăn hoặc lối sống. Tăng cân kéo dài có thể khiến kiểm soát đường huyết khó khăn hơn, làm tăng nguy cơ các biến chứng tim mạch, huyết áp, gan nhiễm mỡ…
Phân biệt tăng cân do thuốc và các yếu tố khác
Thực tế, nhiều trường hợp tăng cân chủ yếu không hẳn do thuốc mà còn do:
- Ăn uống quá đà vì “tưởng đã khỏe”, bớt kiêng cữ.
- Ít vận động, lạm dụng các món ăn nhiều tinh bột, chất béo.
- Thay đổi tâm sinh lý, stress do áp lực điều trị lâu dài.
Chị Minh (Q.7, TP.HCM) kể: “Lúc mới chích insulin, mình lên gần 3kg trong hai tháng. Nhưng sau đó bác sĩ điều chỉnh liều và tư vấn ăn uống, mình kiểm soát được cân nặng, thậm chí giảm được 1kg.”
So sánh với liệu pháp thảo dược
Trên thị trường hiện nay, các liệu pháp thảo dược cũng được quảng cáo rầm rộ là “không gây tăng cân”, “hỗ trợ ổn định đường huyết”… Thực tế, một số thành phần như dây thìa canh, giảo cổ lam, khổ qua rừng, nghệ vàng… có thể hỗ trợ kiểm soát đường huyết và không ảnh hưởng tiêu cực tới cân nặng.
Tuy nhiên, không nên thay thế hoàn toàn thuốc y tế bằng thảo dược nếu không có ý kiến bác sĩ. Các nghiên cứu về hiệu quả và độ an toàn của thảo dược vẫn còn hạn chế, tùy thuộc nguồn nguyên liệu và quy trình sản xuất.
Cách phòng tránh tăng cân khi dùng thuốc:
- Luôn kết hợp kiểm soát cân nặng cùng theo dõi đường huyết.
- Ăn uống cân đối, tăng rau xanh, hạn chế tinh bột, đồ ngọt.
- Luyện tập thể dục 30 phút mỗi ngày.
- Chọn giải pháp phối hợp: Thuốc – thảo dược đạt chuẩn – lối sống lành mạnh.
Làm sao để kiểm soát tiểu đường mà không lo tăng cân?
Dùng thuốc trị bệnh tiểu đường có thể gây tăng cân ở một số nhóm bệnh nhân, nhất là với insulin và sulfonylurea – nhưng không phải ai cũng gặp tình trạng này.
Tăng cân hoàn toàn có thể kiểm soát bằng chế độ ăn uống hợp lý, vận động và tuân thủ hướng dẫn điều trị của bác sĩ. Đừng chủ quan tự ý ngừng thuốc hoặc chuyển sang dùng thảo dược không rõ nguồn gốc.
Người bệnh tiểu đường nên chủ động theo dõi cân nặng thường xuyên, khám định kỳ và trao đổi cụ thể với chuyên gia y tế khi thấy có dấu hiệu tăng cân bất thường.
Hãy ưu tiên lựa chọn các sản phẩm hỗ trợ đường huyết an toàn – được kiểm định rõ ràng, sử dụng nguồn nguyên liệu thiên nhiên, ví dụ các sản phẩm trà thảo mộc, bột thảo dược, trà lá sen, giảo cổ lam… tại CÔNG TY TNHH THẢO DƯỢC THAPHACO (Tấn Phát Group).
Nếu bạn đang băn khoăn về phương pháp kiểm soát tiểu đường an toàn, hãy liên hệ với chuyên gia của Tấn Phát Group để được tư vấn miễn phí, tận tâm và bảo mật.
Hotline: 0902.984.792 – Website: thaoduoctanphat.com
Chủ động bảo vệ sức khỏe – kiểm soát tiểu đường hiệu quả – cân nặng ổn định!
Thảo mộc khô
