Bệnh beriberi là gì ? bệnh có nguy hiểm không ?

Trong xã hội hiện đại, khi cuộc sống ngày càng bận rộn, chế độ dinh dưỡng lại bị lơ là chính là nguyên nhân khiến nhiều căn bệnh lạ trở nên phổ biến – trong đó có bệnh beriberi. Có bao giờ bạn tự hỏi: “Bệnh beriberi là gì? Và liệu căn bệnh này có thực sự nguy hiểm?” Sự chủ quan với các triệu chứng mơ hồ, cùng thiếu hụt kiến thức dinh dưỡng, đang âm thầm tước đi sức khoẻ của không ít người. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ beriberi là gì, tác hại của bệnh, cũng như lý do vì sao dinh dưỡng – đặc biệt là vitamin B1 – lại đóng vai trò then chốt trong phòng ngừa, điều trị căn bệnh này.

Beriberi – Nguy cơ tiềm ẩn từ thói quen ăn uống

Có thể bạn chưa từng nghe đến beriberi, nhưng đây là căn bệnh đã ảnh hưởng tới hàng triệu người trên thế giới, đặc biệt ở các nước đang phát triển, nơi khẩu phần ăn thiếu đa dạng và giàu tinh bột. Beriberi được nhắc đến rộng rãi trong các tài liệu y học khi nói về hậu quả của thiếu hụt dinh dưỡng, nhưng thực tế lại thường bị xem nhẹ vì triệu chứng dễ gây nhầm lẫn với nhiều vấn đề sức khỏe khác.

Người ta thường tin rằng chỉ cần ăn đủ no là đã phòng ngừa được bệnh tật. Tuy nhiên, câu chuyện thực tế lại không đơn giản như vậy. Có không ít trường hợp bệnh nhân gặp phải triệu chứng như mệt mỏi kéo dài, phù nề không rõ nguyên nhân hay tê bì chân tay mà không ngờ rằng, căn nguyên lại đến từ chính bữa ăn hàng ngày thiếu thốn vitamin B1. Tại Việt Nam, các gia đình ăn nhiều cơm trắng, ít rau xanh, ngũ cốc nguyên cám hoặc các loại hạt tự nhiên cũng thuộc nhóm có nguy cơ cao mắc beriberi nếu không chú ý cân bằng dinh dưỡng.

Beriberi là gì? Có mấy loại bệnh beriberi?

Beriberi là căn bệnh gây ra bởi sự thiếu hụt thiamine (vitamin B1) – một vi chất chủ yếu giúp chuyển hóa chất dinh dưỡng thành năng lượng cho cơ thể. Bệnh có thể biểu hiện dưới hai dạng chính:

• Beriberi ướt: Ảnh hưởng chủ yếu tới tim mạch và hệ tuần hoàn, thường gây phù nề, khó thở, nhịp tim nhanh, thậm chí suy tim đột ngột nếu không được phát hiện và can thiệp kịp thời.
• Beriberi khô: Tác động mạnh đến hệ thần kinh, xuất hiện các biểu hiện như yếu cơ, tê liệt tay chân, mất cảm giác, thậm chí bại liệt nếu kéo dài.

Điểm chung là cả hai loại đều bắt nguồn từ việc khẩu phần ăn thiếu vitamin B1 kéo dài, là lời cảnh báo về sự quan trọng của dinh dưỡng khoa học trong cuộc sống hiện đại.

Tại sao Vitamin B1 lại quan trọng đến thế?

Vitamin B1 đóng vai trò chuyển hóa carbohydrate thành năng lượng, giúp duy trì hoạt động của hệ tim mạch, thần kinh và cơ bắp. Khi thiếu hụt vitamin B1, cơ thể không thể tạo đủ năng lượng cho các hoạt động sống, dẫn đến các rối loạn nguy hiểm về thần kinh và tim mạch.

Hậu quả của việc thiếu vitamin B1 không chỉ là mệt mỏi thông thường, mà còn gây ra loạn nhịp tim, suy tim, chấn thương thần kinh ngoại biên, thâm chí biến chứng thần kinh không hồi phục, làm giảm chất lượng sống nghiêm trọng.

Nguyên nhân và triệu chứng bệnh beriberi

Nguyên nhân gây bệnh beriberi

Nguyên nhân chủ yếu là do thiếu hụt vitamin B1 – thường xuất phát từ:

• Chế độ ăn nghèo dinh dưỡng, đặc biệt là thiếu các loại ngũ cốc nguyên hạt, hạt họ đậu, thịt nạc, rau củ.
• Thói quen chỉ ăn cơm trắng, bỏ qua các loại gạo lứt hoặc thực phẩm thô.
• Lối sống hiện đại: ăn nhiều thực phẩm chế biến sẵn, ít vận động, thường xuyên uống rượu bia (rượu làm giảm hấp thu vitamin B1).
• Một số tình trạng bệnh lý hoặc điều trị kéo dài (như chạy thận nhân tạo, dùng thuốc lợi tiểu) cũng làm tăng nguy cơ thiếu hụt thiamine.

Triệu chứng bệnh beriberi

• Beriberi ướt: Phù nề chân tay, khó thở, nhịp tim nhanh, suy tim, mệt mỏi nghiêm trọng.
• Beriberi khô: Yếu cơ, chuột rút, đau và tê bì các chi, đi lại khó khăn, phản xạ vận động giảm, thậm chí bại liệt.

Các triệu chứng này thường xuất hiện âm thầm, khó nhận biết ở giai đoạn đầu. Đa phần người bệnh chỉ phát hiện khi đã có biến chứng, gây khó khăn trong điều trị và phục hồi.

Khi khẩu phần thiếu dinh dưỡng

Một chế độ ăn đơn điệu, nghèo nàn không chỉ khiến nguy cơ mắc beriberi tăng cao mà còn gây ra nhiều căn bệnh khác như huyết áp, tiểu đường, loãng xương, nhanh lão hóa… Thiếu vitamin B1 là điển hình nhưng cũng cho thấy toàn cảnh về tầm quan trọng của dinh dưỡng hợp lý.

Việc bổ sung thực phẩm giàu vitamin B1 là cách hiệu quả để phòng ngừa beriberi. Vai trò của các nhóm thực phẩm như ngũ cốc nguyên hạt, các loại hạt, thịt nạc, rau củ không chỉ giúp bảo vệ sức khoẻ mà còn góp phần cân bằng dinh dưỡng toàn diện cho cơ thể.

Đặc biệt, những người có chế độ ăn chay nghiêm ngặt, người lớn tuổi, phụ nữ mang thai, trẻ nhỏ càng cần lưu ý về nguồn cung vitamin B1 hàng ngày để phòng tránh beriberi cũng như các rối loạn chuyển hoá khác liên quan tới thiếu hụt vi chất.

Bổ sung dinh dưỡng đúng cách – Chìa khóa phòng ngừa beriberi

Thực phẩm giàu vitamin B1 nên bổ sung

• Ngũ cốc nguyên hạt: gạo lứt, yến mạch, lúa mì nguyên cám.
• Các loại hạt: hạt hướng dương, đậu phộng, hạt mè, hạt điều.
• Thịt nạc: thịt lợn, thịt bò, trứng, cá biển.
• Rau xanh: cải bó xôi, súp lơ xanh, giá đỗ, đậu Hà Lan.
• Sản phẩm từ đậu nành: đậu phụ, sữa đậu nành.

Ngoài ra, vitamin B1 có thể được bổ sung bằng các thực phẩm chức năng, đặc biệt cho người có nguy cơ cao thiếu hụt hoặc khó hấp thụ từ thức ăn thường ngày (bệnh tiêu hoá, người già, phụ nữ mang thai…). Tuy nhiên, cần tham khảo ý kiến chuyên gia y tế để đạt hiệu quả tối ưu và tránh quá liều.

Cách bổ sung vitamin B1 an toàn

• Đa dạng thực đơn, xen kẽ các loại thực phẩm tự nhiên giàu vitamin B1 mỗi ngày.
• Tránh lạm dụng thực phẩm chế biến sẵn, đồ hộp, nước ngọt có gas.
• Không tự ý dùng thuốc bổ nếu chưa qua tư vấn từ chuyên gia.
• Bổ sung tinh dầu, trà thảo mộc thiên nhiên nhằm hỗ trợ chuyển hoá và tăng cường sức khoẻ tổng thể.

Phòng ngừa và điều trị bệnh beriberi thế nào cho khoa học?

Biện pháp phòng ngừa

• Duy trì chế độ ăn uống cân bằng, giàu vitamin B1 và các vi chất cần thiết khác.
• Định kỳ kiểm tra sức khoẻ, xét nghiệm vi chất nếu có nguy cơ hoặc biểu hiện bất thường.
• Hạn chế rượu bia, kiểm soát stress, tăng cường vận động giúp tăng hấp thu dinh dưỡng.
• Lựa chọn thực phẩm sạch, an toàn, có nguồn gốc rõ ràng để bảo vệ sức khoẻ lâu dài.

Điều trị bệnh beriberi

• Nhanh chóng bổ sung thiamine bằng thực phẩm, thuốc hoặc dạng tiêm truyền theo chỉ định bác sĩ.
• Điều chỉnh chế độ sinh hoạt, tăng cường thể dục thể thao để hỗ trợ phục hồi thần kinh, cơ bắp.
• Kết hợp sử dụng các dược liệu tự nhiên, trà thảo mộc giúp tăng cường chuyển hóa, nâng cao sức đề kháng (tham khảo các sản phẩm tại Thảo Dược Tấn Phát là sự lựa chọn an toàn, hiệu quả – đã được kiểm định chất lượng ATVSTP, GMP, ISO 22000).

Đừng để thiếu dinh dưỡng cướp đi sức khỏe của bạn!

Bệnh beriberi là bằng chứng rõ ràng về tầm quan trọng của dinh dưỡng đối với sức khỏe tổng thể. Việc hiểu đúng về bệnh, chủ động bổ sung vitamin B1, xây dựng chế độ ăn cân đối sẽ giúp bạn phòng tránh được nguy cơ mắc bệnh, bảo vệ bản thân và gia đình khỏi những hậu quả nguy hiểm.

Hãy kết hợp kiến thức y học hiện đại với việc lắng nghe cơ thể và quan tâm nhiều hơn tới bữa ăn hàng ngày. Đừng chủ quan với những biểu hiện nhỏ, hãy kiểm tra và điều chỉnh chế độ ăn nếu cần thiết, bởi phòng bệnh luôn đơn giản và dễ dàng hơn rất nhiều so với điều trị.

Bảo vệ sức khỏe – Chia sẻ kiến thức – Lan tỏa giá trị sống khỏe

Bạn đã bao giờ kiểm tra chế độ ăn của mình? Bạn có biết người thân, bạn bè có đang thiếu vitamin B1? Hãy chia sẻ bài viết này để truyền tải thông điệp về tầm quan trọng của dinh dưỡng!

Đừng ngần ngại thảo luận, hỏi thêm ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng nếu còn thắc mắc. Nếu cần tư vấn về dược liệu, trà thảo mộc tự nhiên, thực phẩm bổ sung phòng ngừa – hãy liên hệ ngay Thảo Dược Tấn Phát (THAPHACO) qua:

• Hotline: 0902.984.792
• Địa chỉ: 22/21 Đường số 21, Phường 8, Quận Gò Vấp, TP.HCM
• Website: https://thaoduoctanphat.com/
• Email: thaphaco.com.vn@gmail.com

Bảo vệ sức khỏe hôm nay – cho tương lai khỏe mạnh mai sau!